Aanbiedingsbrief

Datum: 24 september 2024
Zaaknummer: 773545

Onderwerp: Begroting 2025 (en meerjarenbegroting 2026-2028)

Geachte leden van de raad,

Het is niemand ontgaan dat alle gemeenten voor inhoudelijke en financiële uitdagingen staan. We zijn trots dat we in dit perspectief een begroting aan u kunnen voorleggen waar de belangrijkste beleidsprioriteiten een plek hebben gekregen. Daarnaast hebben we de voorwaarden geschapen waarmee u in de toekomst keuzes kunt maken om te anticiperen op de onzekerheden enerzijds en de nog openstaande ambities anderzijds.

Alhoewel de meicirculaire een licht positief beeld schetst, blijft de urgentie om keuzes te maken en onze financiën op orde te houden. Dat doet pijn en dat realiseren we ons terdege. Nieuwe ontwikkelingen in de algemene uitkering en (nog nader uit te werken) voornemens van het Rijk raken onze financiën onontkoombaar. Daarnaast hangt de verdere financiële vertaling van de herijking van het gemeentefonds nog boven de markt. Het gaat hierbij om een maximum nadeel voor Gennep van € 2,1 miljoen per jaar.

Vorig jaar hebben we voorstellen gedaan om onze begroting vanaf 2024 meerjarig sluitend te krijgen met ombuigingen die oplopen tot ruim € 2 miljoen in 2027. De afgelopen maanden zijn we een intensief proces (Ruimte voor Ambities) gestart, waarbij we alle activiteiten, uitgaven en inkomsten in onze begroting kritisch onder de loep hebben genomen. Tegelijk hebben we ons de vraag gesteld wat is minimaal nodig en wat is voor ons wezenlijk. Daarmee hopen we voor enige ruimte te zorgen voor het verwerken van de gevolgen van keuzes door het Rijk, nog niet vertaalde ambities en autonome ontwikkelingen.

In juli 2024 hebben we uw raad meegenomen in de tussenstand van het traject Ruimte voor Ambities. In dit overleg hebben we aan uw raad voorgesteld om ten minste het boekjaar 2025 financieel sluitend te maken. Met de geluiden bij de Voorjaarsnota hebben we ons ingespannen om ook de belangrijkste ambities een plek te geven. In de voorliggende begroting hebben we een plek gegeven aan de verbindingsweg, MFA Ottersum en het zwembad. Met de voorstellen uit fase 1 van Ruimte voor Ambities kunnen we hier invulling aangeven.

Ruimte voor Ambities heeft geleid tot een grote hoeveelheid invalshoeken en mogelijkheden om te komen tot bezuinigingen. Een deel van deze voorstellen hebben een lage impact op/voor onze samenleving en ambtelijke organisatie. Deze voorstellen hebben wij in voorliggende begroting verwerkt. In het kader van Ruimte voor Ambities benoemen we dit als de 1e fase. Met deze voorstellen wordt de structurele dekking gevonden voor de belangrijkste te realiseren beleidswensen en de onontkoombare autonome ontwikkelingen.

Het meerjarig sluitend maken van de begroting vraagt mogelijk om grotere ombuigingen of zelfs het beëindigen van activiteiten. Met fase 2 van Ruimte voor Ambities scheppen we de mogelijkheden om tegemoet te komen aan deze onzekerheden en de integrale afweging met de nog niet financieel vertaalde ambities. De 2e fase van Ruimte voor Ambities krijgt na de vaststelling van de begroting uitwerking in een afzonderlijk raadsproces om de keuzerichtingen die een bestuurlijke afweging vragen integraal te bespreken. Ook in relatie met wat voor gemeente we willen zijn.

Financiële situatie

De financiële situatie van onze gemeente voor de komende jaren kent veel onzekerheden. In deze begroting komen de meeste actuele inzichten bij elkaar als het gaat om de autonome ontwikkelingen, de financiële gevolgen van de belangrijkste beleidswensen en de resultaten uit de 1e fase van Ruimte voor Ambities.

De plannen van het nieuwe kabinet zullen een vertaling gaan krijgen in de septembercirculaire en pas dan naar onze financiële situatie vertaald kunnen worden. Dat geldt eveneens voor de nog niet opgenomen ambities. Met de voorstellen uit de 2e fase van Ruimte voor Ambities en de nog niet benutte optie voor het inzetten van het surplus uit de algemene reserve leggen we een basis waarmee we ook in de toekomst als Gennep verder kunnen.

Met inachtneming van deze onzekerheden en de vertaling van de mutaties uit de trimesterrapportages en de voorjaarsnota en de vertaling van de voorstellen uit de 1e fase van het traject Ruimte voor Ambities ziet de opbouw van saldo van de meerjarenbegroting  er als volgt uit:

* Een toelichting en specificatie van deze mutaties is opgenomen in het onderdeel 'Van voorjaarsnota naar begroting'

Voor de provincie is het structureel sluitend zijn van de begroting de belangrijkste toets. Het is een vereiste om voor het eerste of het laatste begrotingsjaar een structureel sluitende begroting in te dienen. Om het structurele begrotingssaldo te bepalen wordt bovenstaand saldo gecorrigeerd met incidentele baten en lasten. Dit betreft voornamelijk de baten en lasten welke samenhangen met de opvang van Oekraïense vluchtelingen.

In onderstaand overzicht is het structurele begrotingssaldo weergegeven. Voor 2025 beschikken we over een positief saldo, dit is voor het verkrijgen van preventief toezicht door de provincie toereikend. Voor de jaarschijven 2026-2028 is er sprake van een negatief saldo, welke in 2028 oploopt tot € 755.000. Dit versterkt de noodzaak om het traject Ruimte voor Ambities een vervolg te geven.

 
Voor een gedetailleerd overzicht van de incidentele baten en lasten verwijzen wij u naar hoofdstuk Financiële begroting.

De begroting heeft net als voorgaande jaren een opbouw in 4 componenten. Naast de bijstellingen in 'Van voorjaarsnota naar begroting' zijn de voorgeschreven onderdelen programmaplan, paragrafen en financiële begroting opgenomen.

Wij zien uit naar de behandeling van deze begroting in de gemeenteraad.

Hoogachtend,
Burgemeester en wethouders van Gennep,

Burgemeester       Hans Teunissen

Gemeentesecretaris    Bart Teunissen         

Gemeente Gennep
Ellen Hoffmannplein 1, Postbus 9003, 6590 HD Gennep
T (0485) 49 41 41 • E gemeente@gennep.nl • www.gennep.nl