Een verbonden partij is een privaatrechtelijke of publiekrechtelijke organisatie waarin de gemeente een bestuurlijk én een financieel belang heeft. Onder bestuurlijk belang wordt verstaan: de gemeente heeft een zetel in het bestuur en/of heeft stemrecht (via aandelen). Met een financieel belang wordt bedoeld dat de gemeente middelen ter beschikking heeft gesteld die ze kwijt is in geval van faillissement van de verbonden partij en/of als financiële problemen bij de verbonden partij verhaald kunnen worden op de gemeente. Verbonden partijen zijn onder meer vennootschappen/deelnemingen (nv’s en bv’s), gemeenschappelijke regelingen en sommige publiek-private samenwerkingen. Stichtingen en verenigingen kunnen ook verbonden partijen zijn als de gemeente een zetel in het bestuur heeft en sprake is van een financieel belang. Soms zijn we als gemeente verplicht om taken met anderen uit te voeren, met name bij gemeenschappelijke regelingen, maar in de meeste gevallen betreft het een vrije keuze van de gemeenteraad, het college of burgemeester (afhankelijk van het betreffende besluitvormende bestuursorgaan).
Inzicht in de verbonden partijen is voor de gemeenteraad om de volgende redenen van belang:
- De verbonden partij voert vaak beleid uit dat de gemeente in principe ook zelf kan doen. De gemeente mandateert als het ware de verbonden partij. De gemeente blijft verantwoordelijkheid houden voor het realiseren van de beoogde doelstellingen van de programma’s. De kaderstellende en controlerende taak van de gemeenteraad strekt zich dan ook uit tot de verbonden partij.
- De gemeente maakt kosten en kan financiële risico’s met bijbehorende budgettaire gevolgen lopen met de verbonden partij. Vanuit financieel perspectief zijn met name het financiële belang van de gemeente in de verbonden partij, de te verwachten resultaten van de verbonden partij en het inzicht in de samenhangende risico’s en de weerstandspositie van de verbonden partij van belang.